Trong canh tác lúa, vấn đề đổ ngã luôn là một nỗi lo lớn của bà con nông dân vì ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng, khiến giá thành suy giảm, mất thu nhập. Số liệu mới nhất từ cơ quan chuyên môn cho biết: toàn vùng có khoảng 18.662 ha diện tích lúa đổ ngã, tỷ lệ đổ ngã dưới 30% khoảng 5.774 ha, từ 30% – 70% là 7.051 ha, đổ ngã trên 70% 5.837 ha.
Theo GS.TS Nguyễn Bảo Vệ: “Đổ ngã làm giảm năng suất lúa (trên 10%), ảnh hưởng đến chất lượng gạo và gây khó khăn trong thu hoạch nhất là thu hoạch bằng máy”. Lúa ngã ảnh hưởng đến quang hợp, quá trình tạo hột bị đình trệ do sự vận chuyển chất khô bị trở ngại, tỷ lệ lép và lửng gia tăng. Ngoài ra lúa ngã làm bông lúa ngập trong nước thúc đẩy hạt nẩy mầm, hoặc hư thối do nấm bệnh tấn công và giảm chất lượng gạo.
Thế nào là đổ ngã do chủ quan và khách quan???
Sạ dầy khiến cây lúa tự canh tranh nhau theo cách vươn cao
Về nguyên nhân chủ quan, tức là những vấn đề nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta nhưng đi không đúng hướng dẫn đến tình trạng lúa đổ ngã. Rất hay gặp phải trước tiên đó là bón phân không cân đối. Khi không cân đối giữa đạm, lân, kali nhất là thừa đạm thì nguy cơ cao lúa sẽ đổ ngã. Bởi vì theo góc nhìn chuyên môn, đạm là nguyên tố giúp cây trồng phát triển về chiều cao thân lá, làm các tế bào dài ra nhanh, khi lượng đạm cao hơn nhu cầu của bản thân cây sẽ khiến thành vách tế bào non yếu, không cứng chắc và không phát triển hài hòa, lóng thân yếu. Tiếp đến là khâu chọn giống lúa và gieo sạ: nếu bà con lựa chọn canh tác giống lúa yếu cây, cao cây hay bẹ lúa không ôm sát thân và còn sạ quá dầy cũng làm lúa dễ bị đổ ngã do vươn cao. Nếu ruộng lúa thiếu nước hoặc bị nấm khuẩn tấn công mà sức đề kháng yếu hoặc bà con không kịp thời ngăn chặn cũng sẽ khiến bẹ lá có khuynh hướng tách khỏi thân, gãy thân làm tăng cao mức độ đổ ngã. Ngoài ra còn do đất mềm nhão không giữ chặt được rễ, tầng canh tác mỏng làm rễ lúa không ăn sâu.
Khách quan, tức là khó lường trước, khó kiểm soát và điển hình nhất là sự cực đoan của thời tiết. “Nắng mưa là chuyện của trời” một câu nói dân gian xưa nay giúp hình dung về sự biến chuyển thất thường của thời tiết, nhất là trong vụ Hè Thu hoặc Thu Đông, thời tiết thường âm u, mưa nhiều, đôi khi còn có gió lốc, thiếu ánh sáng nên cây lúa có khuynh hướng tăng trưởng theo chiều cao, mất đi sự cân đối giữa gốc và ngọn làm cây dễ đổ ngã. Bên cạnh đó, những chân ruộng thấp – trũng, bị nước ngập sâu liên tục, lúa cũng có khuynh hướng vươn cao, thân thì mềm yếu, dễ bị đổ ngã.
Hạn chế đổ ngã cần những việc làm thiết thực.
Cần lựa chọn thời điểm gieo sạ phù hợp, cân đối phân bón để lúa đạt đủ số chồi nhằm tối ưu cho sự phát triển, nên tăng cường kali, silic, hạn chế bón quá nhiều đạm để thân lúa được cứng cáp, lá đứng thẳng, vừa hạn chế đổ ngã mà lại hấp thu tốt ánh sáng để quá trình quang hợp mạnh mẽ diễn ra, từ đó gia tăng năng suất cũng như chất lượng lúa gạo. Vào mùa mưa bà con cần chọn giống thân thấp để canh tác. Tiếp đến cần quan sát và tăng cường khâu quản lý nước, ở giữa vụ lúa bà con nên thường xuyên rút nước sau đó để mặt đất khô ráo nhằm hạn chế hiện tượng mềm nhão. Khi tầng canh dày rễ lúa sẽ có nhiều điều kiện phát triển hơn, bám đất tốt hơn nên đổ ngã sẽ gia giảm nhiều hơn, do vậy cần phá vỡ tầng đế cày bằng cách cày sâu 15-20 cm, nếu có thời gian hãy để ải mỗi năm một lần làm dầy tầng canh tác. Cần theo sát đồng ruộng nhằm quản lý tốt dịch hại cũng sẽ giúp hạn chế đổ ngã.
Plastimula 1SL giúp rễ ăn sâu, bám đất tốt và trợ lực cho sự phát triển vượt bậc của cây lúa.
Bên cạnh các giải pháp trên, bà con có thể bổ sung chất điều hòa sinh trưởng sinh học Plastimula 1SL của Công ty TNHH TM Tân Thành để bộ rễ lúa phát triển mạnh mẽ, giúp rễ ăn sâu, bám đất tốt, từ đó hạn chế đổ ngã, giảm thất thoát năng suất và chất lượng. Ngoài ra, với đặc tính giúp cây lúa có một bộ rễ tốt, khỏe nên khi sử dụng Plastimula 1SL vào các giai đoạn quan trọng như đẻ nhánh, làm đòng, trổ lẹt xẹt còn giúp cây lúa phát triển một cách vượt bậc. Cụ thể, cây lúa sẽ tăng số chồi hữu hiệu (chồi cho bông) khi cây bước vào thời kỳ đẻ nhánh, cho đòng to ở thời kỳ làm đòng cũng như giúp lúa trổ thoát nhanh, trổ đều và rộ khi được phun Plastimula 1SL. Bên cạnh đó, sử dụng Plastimula 1SL còn giúp cây lúa luôn khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với bệnh virus vàng lùn, lùn xoắn lá và phục hồi nhanh sau các tổn thương. Bà con có thể sử dụng Plastimula 1SL kể cả khi cây bệnh để trợ lực cho cây lúa vì đây là sản phẩm sinh học, không phải phân bón lá và không chứa đạm. Liều lượng: 30ml/bình 25L.
Mọi thông tin chi tiết về kỹ thuật canh tác, kính mời quý bà con liên hệ tổng đài 18001083 để được tư vấn và hỗ trợ.
Cần Thơ, ngày 30 tháng 10 năm 2020
